Trong mọi điều kiện có thể, lớp phủ nên được làm từ các vật liệu hữu cơ được thu gom lại trong trại, nơi sản xuất. Chỉ nên sử dụng một lượng nhỏ vật liệu lấy từ bên ngoài nông hộ và không được lấy các vật liệu từ rừng.
1. Quản lý đất và nước
Lập trước kế hoạch là yếu tố then chốt để sản xuất rau hữu cơ thành công. Phóng thích dinh dưỡng cho cây trồng sử dụng là kết quả hoạt động của các vi sinh vật chế biến vật chất hữu cơ trong đất. Vì thế, để đạt được kết quả tốt nhất, phân ủ hoặc các vật liệu hữu cơ khác cần phải có một khoảng thời gian giữa bón phân ủ và trồng cây. Nhìn chung, nên có một khoảng thời gian 2 tuần là hữu ích.
Khi nông dân mô tả một đất có các điều kiện tốt nhất, họ thường nói là đất “tơi xốp”. Đất tơi xốp là do đất thoáng khí và có nhiều vật chất hữu cơ trong đất. Ngược lại với đất “tơi xốp” là đất “Chặt”. Sự dí chặt đất là do đi lại dẫm lên đất và do mưa lớn
Thách thức đối với nông dân là làm giảm sự rắn chặt của đất ở giữa các cây trồng. Khi đất rắn sẽ có ít ô xy trong đất dẫn đến các vi sinh vật trong đất ngừng hoạt động và làm giảm chất dinh dưỡng có sẵn cho cây trồng sử dụng. Khi đất có nhiều vật chất hữu cơ thì sẽ ít bị dí chặt hơn.
Cách làm tốt nhất – Giảm tối đa thời gian để mặt đất trơ trụi. Bảo vệ đất khỏi xói mòn và ánh nắng trực xạ. Tạo vật chất hữu cơ trong đất bằng sử dụng phân ủ, trồng cây che phủ và phủ bổi bằng các vật liệu khác. Các biện pháp canh tác thận trọng cũng rất quan trọng như cắt cỏ thì tốt hơn là xới cỏ sâu.
- Kỹ thuật canh tác
Nguyên tắc chung cho những đất được canh tác là giảm tối thiểu số lần làm đất trong năm và độ sâu làm đất. Với các điều kiện lý tưởng thì các vi sinh vật và giun sẽ đảo đất một cách tự nhiên.
Khi cần tác động để loại bỏ sự phát triển không cần thiết của cỏ dại, sử dụng biện pháp rẫy cỏ và làm tơi trên bề mặt đất bằng cuốc.
Những kỹ thuật chuẩn bị đất cơ bản gồm có cày đất, sau đó để phơi đất trong một thời gian ngắn, sau đó làm nhỏ đất và lên luống bằng cuốc tay. Đất tốt là đất dễ vỡ vụn. Điểm quan trọng để có được đất canh tác tơi xốp là tránh không làm đất khi nó quá ướt. Nhiều nông dân biết rõ điều này và họ đã hoãn làm đất trồng cây mới khi đất bị đọng nước.
Đối với các ruộng thâm canh rau, lên luống là cần thiết vì chúng giúp việc thoát nước dễ dàng và quá trình làm đất chuẩn bị luống sẽ tạo ra một môi trường gieo hạt và trồng cây phù hợp. Độ rộng luống thường do nông dân xác định và bằng khoảng cách họ có thể với ngang qua luống từ rãnh đi lại. Một luống đất lý tưởng là nó không bao giờ bị giẫm lên trên khi chăm sóc cây trồng, vì thế luống phải có độ rộng thích hợp để dễ dàng với tay từ rãnh vào luống khi làm cỏ, trồng cây. Đi lại trên luống không được khuyến khích vì nó sẽ làm cho đất bị dí chặt lại, sẽ ngăn cản dòng dinh dưỡng trong đất luân chuyển tới cây trồng và cản trở sự thoát nước.
Có thể sử dụng các biện pháp khác nhau để duy trì độ ẩm cho đất. Chất hữu cơ trong đất cao cấu trúc đất xốp giúp duy trì độ ẩm tốt. Che phủ đất bằng rơm rạ hoặc vật liệu tương tự cũng là một cách. Đây là yếu tố cốt lõi để giải quyết cho vấn đề thiếu nước hóc búa thường xảy ra trong sản xuất
- Che phủ
Che phủ nghĩa là che phủ đất bằng bất kỳ vật liệu thực vật được cắt. Với tính đa năng của nó, che phủ bằng vật liệu rất hiệu quả để bảo vệ đất chống xói mòn. Thậm chí, chỉ với một số ít lá hoặc thân cây sẽ làm giảm rất nhiều lực xói của mưa. Lớp phủ sẽ tạo tầng đệm tránh cho đất khỏi bị dí chặt, cung cấp chất hữu cơ và giúp duy trì độ ẩm đất rất hữu hiệu.
Trong mọi điều kiện có thể, lớp phủ nên được làm từ các vật liệu hữu cơ được thu gom lại trong trại, nơi sản xuất. Chỉ nên sử dụng một lượng nhỏ vật liệu lấy từ bên ngoài nông hộ và không được lấy các vật liệu từ rừng.
Thường vật liệu phủ lấy từ rơm rạ hoặc các vật liệu thực vật khác. Loại vật liệu được sử dụng làm lớp phủ sẽ chi phối rât lớn tới hiệu quả của nó. Vật liệu dễ phân hủy sẽ bảo vệ đất trong một thời gian hơi ngắn nhưng sẽ cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng trong lúc nó phân hủy. Vật liệu cứng sẽ phân hủy chậm hơn và vì thể che phủ đất lâu hơn.
Phương pháp che phủ được khuyến cáo là tạo lớp phủ bổi giữa các hàng có độ dày khoảng 10-15cm. Che phủ được làm sau khi bón phân hữu cơ (phân ủ hoặc phân sinh học). Trên các ruộng rau hữu cơ, che phủ tốt nhất được làm sau khi cây con đã phần nào trở nên cứng cáp hơn vì nếu không nó có thể bị hư hại do các sản phẩm tạo ra từ sự phân hủy các vật liệu phủ còn tươi.
- Ẩm độ đất
Điều quan trọng là giữ độ ẩm đất đủ tốt để giúp các vi sinh vật trong đất hoạt động tốt. Khi đất bị bỏ khô, cây trồng không có khả năng lấy đủ chất dinh dưỡng. Độ ẩm được duy trì thông qua mưa, thủy lợi và che phủ đều đặn cũng có thể ngăn chặn việc bốc hơi khi thời tiết nóng.
Nếu trong điều kiện khô hạn phải sử dụng nước sạch, nước không nhiễm bẩn hoặc nguồn nước không bị ô nhiễm để tưới.
- Cỏ dại
Có dại có thể có tác dụng làm thức ăn cà nơi trú ngụ cho các côn trùng có ích. Nó cũng còn là một nguồn dinh dưỡng cho đất đặc biệt là các loại cỏ có rễ ăn sâu có thể rút các chất khoáng từ dưới lớp đất sâu lên. Tuy nhiên cỏ cũng cạnh tranh độ ẩm và dinh dưỡng trong đất.
Như đã nhiều lần đề cập tới điểm này, một nguyên tắc làm việc cơ bản trong canh tác hữu cơ là cố gắng ngăn cản phát sinh các vấn đề hơn là tìm cách cứu chữa chúng. Nguyên tắc này được áp dụng đúng như vậy cho việc quản lý cỏ dại. Quản lý cỏ dại tốt trong canh tác hữu cơ gồm có việc tạo ra các điều kiện gây cản trở cỏ dại mọc không đúng lúc và đúng chỗ để rồi sau này nó có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng cho chăm sóc cây trồng chính. Trong toàn bộ các giai đoạn phát triển của cây trồng thì tác hại cạnh tranh của cỏ dại là không giống nhau ở từng giai đoạn. Ở giai đoạn đầu phát triển là giai đoạn cây trồng nhạy cảm nhất với sự cạnh tranh của cỏ dại.
Cách làm tốt nhất Một hệ thống quản lý cỏ dại bao gồm:
• Giữ cho các tán cây càng gần nhau càng tốt.
• Nhổ cỏ trong những ngày nắng để tăng khả năng diệt cỏ. .
• Che phủ giữa các hàng cây nếu có sẵn các vật liệu.
• Luôn canh cây trồng: Trồng loại cây có khả năng cạnh tranh tốt với cỏ dại (như bí ngô) trước khi trồng cây nhạy cảm hơn với sự cạnh tranh của cỏ dại (ví dụ như cà rốt hoặc hành hoa)
• Đảm bảo cây trồng sinh trưởng tốt trong giai đoạn đầu phát triển.
• Bón phân gần cây, không rải rắc phân khắp luống trồng.
2. Luân canh
Khi những cây trồng khác nhau được trồng nối tiếp trên cùng một ruộng, mỗi cây trồng sử dụng đất theo cách của riêng nó và vì thế làm giảm nguy cơ đất bị suy kiệt dinh dưỡng. Luân phiên các loại cây trồng hợp lý cũng ngăn cản sự phát triển các mầm bệnh trong đất. Vì thế, việc tạm ngừng canh tác cần được chú ý khi canh tác cùng loại cây và các cây cùng họ.
Để ngăn cản sự phát triển của các loại cỏ có sức sống dai, sau khi thu hoạch, nên trồng các loại cây có thời gian sinh trưởng dinh dưỡng dài sau các cây trồng có khả năng lấn át cỏ dại tốt. Trồng thay đổi giữa các cây có rễ ăn sâu với rễ nông và loại cây cho thân cao với loại cho sinh khối lớn che phủ mặt đất nhanh cũng giúp ngăn chặn các loại cỏ dại phát triển.
Nguyên tắc của luân canh là các cây được trồng luân phiên nhau có nhu cầu dinh dưỡng từ đất khác nhau. Cây trồng có nhu cầu dinh dưỡng cao thì nên trồng sau các cây phân xanh và các cây trồng tiếp theo nó là cây đòi hỏi ít dinh dưỡng hơn. Các loại cây khác nhau được trồng trong cách phối hợp này – rau ăn rễ hoặc củ như khoai lang, cà rốt; rau ăn lá như cải bắp với loại ăn quả như ngô, cà chua.
Để lập một kế hoạch luân canh, cây trồng nên được quy theo nhóm có những vấn đề về sâu bệnh hại và nhu cầu dinh dưỡng tương tự
Nhóm | Một số cây trồng chính |
Rau ăn lá | Rau diếp, rau chân vịt, spinach, rau muống, dền, rau ngót, …. |
Cải bắp | Lơ xanh, lơ trắng, cải thảo, cải ngọt, củ cải |
Rau ăn quả | Cà chua, cà tím, dưa chuột, mướp, ớt cay, ớt ngọt |
Rau ăn rễ | Hành tây, tỏi, tỏi tây |
Cây họ đậu | Đậu ăn quả, đậu hà lan, lạc |
Các cây khác | Khoai tây |
Công thức luân canh 5 nhóm rau dựa trên ý tưởng rằng nên có 20 % diện tích đất canh tác được “nghỉ ngơi” ở một số giai đoạn trong chu kỳ mùa vụ bằng cách trồng một loại cây phân xanh nhưng không thu hoạch nó như rau. Trong khoảng thời gian này để có đủ thời gian nghỉ ngơi để có khả năng xây dựng độ phì để cho cây trồng tiếp theo sử dụng. Do đó, khi luân canh ngắn, hiệu quả của cây phân xanh bị giảm bớt vì thế cần điều chỉnh làm sao để có thể sử dụng cây phân xanh hiệu quả. Trong khoảng thời gian luân canh dài hơn (12 tháng hoặc hơn) cây phân xanh có thể được thu hoạch để làm phân ủ và làm thức ăn chăn nuôi, tuy nhiên với hướng luân canh ngắn ở Việt nam sẽ làm hạn chế khả năng này.
Chú ý
Ớt nên được trồng trong giai đoạn đầu luân canh vì chúng đòi hỏi dinh dưỡng cao. Sau đó những loại cây cần ít dinh dưỡng hơn được trồng tiếp theo nó.
Cây phân xanh như giống lạc L14 sẽ cho lượng sinh khối 10 tấn/ha và đạm là 30 kg N/ha. Cây phân xanh sẽ được trồng trong mùa mưa khi giá rau thấp và nó sẽ hoàn lại mức thu nhập bị thâm hụt qua việc trả lại đất lượng dinh dưỡng tương xứng cho từng cây trồng.
Một phương pháp trồng cây hỗn hợp đó là cùng một thời điểm một vài loại cây khác nhau được trồng cùng nhau (nhưng sẽ phải đương đầu với vấn đề thiếu nước trong mùa khô).
Nguồn :Vietnamorganic.vn
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, bọ nhảy phá hoại các cây họ thập tự: ...
Cần là loại rau ưa nhiệt độ thấp, chỉ phát triển vào mùa đông (cuối thu, đầu ...
Hiện là thời điểm phát triển nhiều diện tích rau màu vụ đông ở đồng bằng sông ...
Nếu bạn có một khu vườn nhỏ xinh và muốn phủ xanh chúng bằng những loại rau ...
Trồng rau su hào trái vụ, cho năng suất và giá thành cao, đang được nhiều nông ...
Biện pháp dùng bẫy bả chua ngọt là chỉ pha thuốc vào bả, sau đó đặt bả ...
Calcium cần cho sự phát triển răng và xương, hoạt động dẫn truyền tín hiệu thần kinh, ...
Với cách trồng này chúng ta tận dụng thân cây chuối sau khi thu hoạch thay vì ...
Theo Đông y, rau khúc có vị ngọt, hơi đắng, tính bình, không độc đi vào kinh ...
Một số loại nước ép rau quả thường được sử dụng như một cách thức để bạn ...
Rau mầm củ cải đỏ có giá dinh dưỡng cao hơn gấp 2 tới 3 lần bình ...
Rau mầm hướng dương có độ giòn, béo thanh mát ở cuống họng và là một món ...
Để trồng rau bằng phương pháp này, bạn cần chuẩn bị hộp xốp, đất trồng, phân hữu ...
Bệnh phát triển từ mặt dưới lá, phía trên lá có những chấm nhỏ màu vàng, về ...
Bệnh hại rau do nấm trong đất là một vấn đề mà người nông dân còn gặp ...
Tùy theo độ phì nhiêu của đất mà bón phân hợp lý. Với diện tích 1.000m2 có ...
Tương truyền rằng ông tổ ngành y Hippocrates đã chọn những nơi gần bờ suối có nhiều ...
Các dạng nhà lưới hiện đã xây dựng ở các vùng trồng rau có thể sử dụng ...
Theo chuyên gia Nguyễn Lân Hùng, có một loại đậu cũng có thể đưa vào cho bà ...
Cây bồn bồn có tên khoa học là Typha orientalis G.A, Họ hương bồ - Typhaceae. Bồn ...
Không nên hòa lân super với một lượng lớn để tưới thúc vào gốc cho rau màu ...
Hiện nay trồng rau tại nhà đã trở thành kỹ năng của những người dân đô thị, ...
Cây gai có vị ngọt đắng, tính mát, đi vào hai kinh tâm, thận; thường dùng để ...
Cây đậu rồng ưa trồng nơi đất tốt, giàu mùn, đất thịt nhẹ hoặc đất thịt pha ...
Mùa mưa, cây rau màu thường kém năng suất và chất lượng là do mưa lớn kéo ...
Vị thuốc được dùng từ cây dành dành với tên gọi Chi tử có vị đắng, tính ...
Tương tự như đối với su su trồng lấy quả song cần thêm một số kỹ thuật ...
Su su vừa tới lứa thì thu hoạch ngay, cách 5-7 ngày lại thu được một lần. ...
Rau chứa đến 80 – 95% nước nên rất dễ hỏng ngoại trừ những loại rau ăn ...
Do nắng gắt thường xuyên nên lưu ý chọn giống rau có lá khá dầy và thân ...
Rau đắng đất được coi là cây thuốc quí trong thiên nhiên bởi sự lành tính và ...
Sau các trận mưa lớn kéo dài, các ruộng rau màu thường rơi vào tình trạng ngập ...
Yêu cầu quan trọng nhất trong sản xuất trồng rau hữu cơ là không sử dụng thuốc ...
Nhiều người không ăn được rau củ có vị đắng. Nếu biết được những công dụng của ...
Rau củ màu tím không chỉ ngon mắt mà nó còn có rất nhiều tác dụng đối ...
Tại Trung Quốc, Cẩm là dược liệu có vị đắng, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, ...
Rau mầm là rau được canh tác bằng các loại hạt giống thông thường, nhưng thời gian ...
Không nên dùng phân hữu cơ tươi bón hoặc tưới cho rau. Phân hữu cơ cần ủ ...
Vừng là cây có thời gian sinh trưởng ngắn, nên rất cần ánh sáng cho quang hợp ...
Yêu cầu quan trọng nhất trong sản xuất rau hữu cơ là không sử dụng thuốc trừ ...
Những lợi ích cho sức khỏe con người của đậu rồng có thể thấy rất rõ. Nhưng ...
Nói đến rau, người ta thường nghĩ đến vai trò cung cấp chất xơ, vitamin, nhưng ít ...
Cây ấu và rau nhút rất dễ trồng, ít vốn đầu tư, nhẹ công chăm sóc, ít ...
Hạt vừng còn gọi là hạt mè, trong các bài thuốc người ta cũng gọi là hạt ...
Bón phân cho rau, màu cân đối, bón sớm, bón nhiều kali và phun chế phẩm K-H; ...
Mô hình trồng rau ăn lá bằng phương pháp che phủ lưới là mô hình trồng rau ...
Lá khoai lang là loại rau dân dã vừa ngon, vừa mát và bổ. Củ và rau ...
Tận dụng khoảng không gian ở hiên nhà, sân thượng hoặc sân vườn, bạn sẽ có một ...
Để dùng làm thuốc, người ta dùng toàn cây, rửa sạch, phơi khô. Cũng dùng cả cây ...
Theo dược học cổ truyền, rau cần nước tính mát, vị ngọt, hơi cay, có công dụng ...
Từ cơ sở khoa học và khảo sát thực tế trong nhiều năm, chúng tôi xin cung ...
Với các loại rau ăn lá, nên chọn phần còn nguyên cụm, tươi xanh, bỏ bớt lá ...
Rau đắng biển có chứa hoạt chất saponin gồm bacosid A và B, có tác dụng gia ...
Hiện nay, phát triển ngành trồng rau sạch có hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với ...
Rau là loại cây ngắn ngày nhưng cho khối lượng sản phẩm khá lớn. Do vậy, muốn ...
Trồng rau sạch bị ảnh hưởng rất lớn bởi điều kiện thời tiết. Việc thâm canh cần ...
Cẩm nang trồng rau ăn quả an toàn phần cuối
Dưới đây là những thực phẩm hàng đầu giúp tăng cường chức năng gan.
Các chuyên gia dinh dưỡng đồng ý rằng các chất dinh dưỡng có thể được bảo vệ ...
Trong sản xuất rau, tổ chức được một cơ cấu luân canh cây trồng tốt, chuẩn bị ...
Một số rau xanh ăn hàng ngày là nguồn cung cấp chất khoáng, vitamin, vi khoáng, chất ...
Cách làm tốt nhất hãy bắt đầu bằng việc tạo dựng lượng vật chất hữu cơ ...
Tài liệu này giúp chúng ta hiểu thêm về phương pháp canh tác rau mới mà chắc ...
Hiện nay, trước tình trạng mất an toàn vệ sinh của các loại rau củ, nhiều người ...
Nhiều loại rau củ quả như củ dền, đậu nành… là những thực phẩm giàu dinh dưỡng ...
Nói đến đẹp da nhiều người nghĩ đến mỹ phẩm dưỡng da hoặc muốn đi viện thẩm ...
Mùa xuân hè rau củ thường nhiều thuốc trừ sâu hơn mùa đông do môi trường rất ...
Hầu hết các loại rau có tính kiềm trong tự nhiên. Ăn nhiều thực phẩm có tính ...
Luộc rau khi nước đã sôi, cho chút muối vào nước… là những cách đơn giản giúp ...
Trong lối sống bận rộn hiện nay, căng thẳng trong công việc và cuộc sống làm giảm ...
Các chuyên gia thuộc Đại học Rice - Mỹ gần đây cho biết việc bảo quản rau ...
Rau trộn giúp các món ăn chính đỡ ngán và thêm phần hấp dẫn. Tuy nhiên, không ...
Hẹ nước là một loài rong không chỉ mọc ở ruộng nước, mà còn hiện diện ở ...
Cây cần ta có thân xốp, chia thành nhiều đốt. Mỗi đốt có một lá, có bẹ ...
Người tiêu dùng chỉ còn mỗi một cách là phải có kinh nghiệm thực tế của mình. ...
Trước nay ta chỉ thường nghe đến những bài báo giúp mẹ kích thích sữa, ăn gì ...
Thanh lọc máu là điều cần thiết để các cơ quan nội tạng hoạt động suôn sẻ.
Rau xà lách là tên gọi chung cho một loại rau ăn sống , Rau xà lách ...
Rau ăn lá là nhóm rau xanh được dùng nhiều cho bữa ăn hàng ngày, rau là ...
Rau củ là một phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày, nhưng ăn rau thế ...
Rau ăn trái là các loại dây leo cho trái như bầu bí, mướp, khổ qua, dưa ...
Vì sao việc ngâm ủ hạt giống trước khi gieo là cần thiết? Theo GS.TS Mai Văn ...
Theo các chuyên gia dinh dưỡng trên trang The Health, rau xanh cũng như các loại củ ...
Quầng thâm mắt gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Ngoài các yếu tố di truyền, ...
Trồng rau tại nhà đang được người dân quan tâm và thực hiện, tuy nhiên do ...
Tuyệt đối không bón các loại phân chuồng chưa ủ hoai, không dùng phân tươi pha loãng ...
Các chuyên gia về rau khuyến cáo, nếu không rửa đúng cách, rau bẩn vẫn hoàn bẩn. ...
Rau sam còn có nhiều tên gọi khác như mã xỉ hiện, mã xỉ thái, trường thọ ...
Chọn cách gieo trồng rau màu nào hiệu quả đó luôn là mối quan tâm của bà ...
Toàn cây So đũa cũng là một nguồn thảo dược rất quý cho sức khỏe con người. ...
Đôi khi mua nhiều rau quả về nhưng bạn lại chưa cần ăn tới chúng đến hoặc ...
Những lời khuyên dưới đây của các chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn hiểu rõ vấn ...
Bên cạnh việc tiêm chủng, các nhà khoa học cũng đề xuất một phương pháp nhằm giảm ...
Khi đục lỗ màng phủ thì không nên để ướt mặt màng phủ vì nó sẽ làm ...
Quế vị mọc lẫn trong các bãi cỏ dọc sông hồ. Loại rau này có vị cay ...
Sống thọ và sống có ích cho người khác luôn luôn là niềm mơ ước của mọi ...
Cây cần yêu cầu nước tưới rất nhiều, khi mới bắt đầu cấy gốc cây cần vào ...
Loại quả này phổ biến ở rất nhiều nước và có thể chế biến thành nhiều món ...
Trồng rau trong mùa mưa thường bất lợi hơn trong mùa nắng do năng suất, chất lượng ...
Rau ngành ngạnh được hái từ những đọt lá non của cây, lá rau này có thể ...
Rau sạch là sạch về hình thức mẫu mã bên ngoài : xanh mướt và không có ...
Việc lạm dụng hóa chất Trung Quốc để làm giá đỗ cung cấp cho người tiêu dùng ...
Vài năm trở lại đây khái niệm trồng rau an toàn trở nên quen thuộc với người ...
Rau sạch được bán trên thị trường hiện nay chỉ chú trọng yếu tố sạch qua vẻ ...
Rau củ phải dùng phân bón mới phát triển được. Tuy nhiên, mỗi loại rau, củ có ...
Rau mầm rất dễ gieo trồng, tuy nhiên để có được một khay rau mầm chất lượng, ...
Rau mầm là loại rau sạch nhất trong các loại rau hiện có trên thị trường, là ...
Rau mầm là loại rau mới phát triển ở giai đoạn mầm. Đây chính là một loại ...
Bầu đất dây hay còn gọi là Kim thất, Rau lúi, Rau bầu đất, Dây chua lè, ...
Hiện nay chúng ta bắt gặp các cửa hàng bán rau hữu cơ vậy rau hữu cơ ...
Rau chứa đến 80 – 95% nước nên rất dễ hỏng (ngoại trừ những loại rau ăn ...
Đau nửa đầu có nhiều dạng. Có thể bị đau nhiều ở một bên hoặc cả hai ...