Lim xẹt là cây gỗ lớn, cao 25-30m, đường kính ngang ngực tới 50-60cm. Vỏ màu nâu nhạt, có nhiều đường vòng quanh thân, khi già bong vảy. Thân thẳng, gốc có bạnh vè nhỏ. Cành có lông màu gỉ sắt.
LIM XẸT
Tên khác: Hoàng linh bắc bộ, lim vang, xẹt vảy
Tên khoa học: Peltophorum pterocarpum (D.C.) Backer ex K. Heyne
Họ thực vật: Vang (Caesalpiniaceae)
1. Đặc điểm hình thái
Cây gỗ lớn, cao 25-30m, đường kính ngang ngực tới 50-60cm. Vỏ màu nâu nhạt, có nhiều đường vòng quanh thân, khi già bong vảy. Thân thẳng, gốc có bạnh vè nhỏ. Cành có lông màu gỉ sắt.
Lá kép lông chim 2 lần, chẵn, màu xanh đậm, có 7-16 đôi cuống lá thứ cấp. Mỗi cuống lá có 5-15 đôi lá chét hình thuỗn trái xoan dài 1cm, rộng 4-9mm. Lá non có lông màu rỉ sắt, có lá kèm sớm rụng.
Hoa tự chùm màu vàng, mọc đầu cành, hình tháp. Hoa có lông màu gỉ sắt, lá bắc sớm rụng. Đài 5, tràng 5, có bao phấn lắc lư. Cuống hoa dài gấp 2-3 lần nụ. Bầu có lông đựng 3-4 noãn. Quả hình quả trám, mỏng, dài 9-13cm, rộng 2-3cm, màu nâu, có 2-4 hạt nằm chéo góc 450, vỏ hạt cứng.
Trong rừng tự nhiên Lim xẹt ra hoa kết quả ở tuổi 7-8, đến tuổi 15-20 rất sai quả. Hoa nở tháng 4-5, quả đậu dẹt, chín tháng 8-10. Khi quả chín, vỏ màu nâu sẫm, vỏ quả dính chặt cuống quả.
2. Đặc tính sinh thái
Phân bố trong rừng thứ sinh có độ cao 700m trở xuống ở các vùng phía Bắc, miền Trung và 1000m trở xuống ở các tỉnh phía Nam, có lượng mưa 700-2500mm, nhiệt độ bình quân năm 20-25°C, nhiệt độ trung bình tháng lạnh nhất dưới 15°C, trên đất feralit vàng đỏ phát triển trên phiến thạch mica, gnai, đất đỏ badan, đất bồi tụ,…
Cây ưa sáng, chiếm tầng trên trong rừng thứ sinh, hỗn loài với trám, dẻ, lim xanh, ngát, gội, ràng ràng, dung,… tái sinh theo đám sau nương rẫy, ở lỗ trống lớn trong rừng và bìa rừng.
3. Giống và tạo cây con
Cây 7-8 tuổi bắt đầu ra hoa, kết quả nhưng chỉ lấy giống ở cây 15-20 tuổi trở lên. Thu hái quả vào tháng 8-9, khi quả có màu nâu hoặc xám đen, phơi khô sẽ tự nứt ra, hạt có màu cánh dán, bóng và cứng.
Cất trữ hạt trong lọ sành, chum vại 1-2 năm vẫn giữ được tỷ lệ nảy mầm 75-80% hoặc cho vào túi nilông hàn kín để trong tủ lạnh ở 5-10oC sẽ duy trì sức sống của hạt được vài năm. Mỗi kg hạt có 9.500-11.000 hạt.
Ngâm hạt trong nước nóng 60-70°C để nguội dần sau 8-12 giờ vớt ra cho vào túi vải ủ trong bao tải, mỗi ngày rửa chua một lần, 3-5 ngày hạt nứt nanh, đem gieo vào bầu. Dùng bầu Polyêtylen kích thước 12x19cm. Hỗn hợp ruột bầu gồm 70% đất mặt trộn đều với 30% phân chuồng hoai.
Mỗi bầu gieo 2-3 hạt đã xử lý và ủ nứt nanh. Nếu gieo trên luống thì đất phải được cày bừa kỹ, trộn đều với phân chuồng hoai 1,5kg/m2 mặt luống. Gieo 1 kg hạt trên 400m2 mặt luống, theo hàng, cự ly 20cm x 5-10cm. Sàng một lớp đất mịn lấp kín hạt, tủ một lớp rơm rạ và tưới giữ ẩm thường xuyên cho luống gieo hay bầu gieo.
Khi hạt nảy mầm, dỡ bỏ lớp rạ, thay bằng giàn che 30% ánh sáng. Khi cây có 2-3 lá thật nhổ cấy vào bầu, cấy xong phải tưới nước, cắm ràng che bóng, ngăn chặn dế cắn gốc cây con.
Trong 3 tháng đầu tưới nước đủ ẩm cho cây, mỗi ngày 1 lần, lượng tưới 3-4lít/m2. Định kỳ 15-20 ngày nhổ cỏ, phá váng, tưới nước phân chuồng hoai hoặc NPK(5:10:3) pha loãng 1% hay phân đạm sunfat nồng độ 15-20 g/lít nước.
Tiêu chuẩn cây con đem trồng: 7-12 tháng tuổi, cao 0,7-0,8m, đường kính cổ rễ 0,4-0,5cm, không cụt ngọn, bị sâu bệnh.
4. Trồng và chăm sóc rừng
Trồng ở những nơi đất còn tính chất đất rừng, đất rừng nghèo, đất sau nương rẫy hoặc trảng cỏ cây bụi có cây gỗ rải rác.
Trồng theo băng, theo hàng, trồng làm giàu rừng hay theo phương thức nông lâm kết hợp. Có thể trồng hỗn giao theo hàng với Lát hoa, Re gừng,…
Trồng cây con có bầu hoặc cây rễ trần.
Trồng những ngày có mưa hoặc râm mát vào tháng 4 đến tháng 8.
Trồng toàn diện với mật độ 1100 cây/ha, cự ly 3x3m, giữa hai hàng cây có thể gieo lúa, đỗ, lạc.
Trong thảm rừng nghèo, chặt cây cao che bóng, dây leo và dọn sống.
Cuốc hố 30x30x30cm hoặc 40x40x 40cm.
Chăm sóc 3 năm đầu:
- Năm thứ nhất chăm sóc 2 lần vào giữa và cuối mùa mưa. Trồng dặm cây chết, cắt bỏ dây leo, cây chèn ép, xới đất, làm cỏ kết hợp vun quanh gốc cây rộng 0,6-0,8m.
- Năm thứ hai chăm sóc 2 lần như năm thứ nhất, ngoài ra cần chăm sóc cả những cây tái sinh mục đích.
- Năm thứ ba thời điểm chăm sóc như năm 1 và 2. Nội dung chăm sóc gồm phát dây leo, mở tán cho những cây lim xẹt và cây tái sinh mục đích bị chèn ép, xới đất quanh gốc rộng 0,6-0,8m và vun gốc cây.
5. Khai thác, sử dụng
Gỗ giác lõi không phân biệt, màu hồng, hoặc giác lõi phân biệt giác màu vàng xám, lõi màu vàng nâu, vòng sinh trưởng rõ, rộng 4-8mm, tia gỗ nhỏ và hẹp, thớ mịn, ít bị mối mọt, cong vênh.
Gỗ Lim xẹt thuộc nhóm V, cứng trung bình, nặng trung bình, khối lượng thể tích khô 740kg/cm3, tỷ trọng 0,7. Dùng đóng đồ mộc gia dụng, trong xây dựng và giao thông vận tải.
Rừng 10 tuổi tỉa những cây xấu, để lại 500-600 cây/ha, đến 18-20 tuổi tỉa lần 2 để lại 200-300 cây/ha nuôi dưỡng lấy gỗ lớn.
Có sẵn giống, dễ trồng, rễ cọc phát triển, dùng để trồng rừng phòng hộ, cây cảnh quan môi trường. Rễ phụ có nốt sần chứa vi khuẩn cố định đạm cộng sinh.
Keo lai (Acacia hybrid) là giống lai tự nhiên giữa keo tai tượng (Acacia mangium) và keo ...
Bạch đàn nâu là cây mọc nhanh, cung cấp gỗ nhỏ với chu kỳ 5-10 năm. Gỗ ...
Cây phát triển mạnh trên đất sâu ẩm, tơi xốp, đất trồng lúa nương sau 1-2 vụ. ...
Cây gỗ lớn, cao tới 40-45m, thân thẳng tròn, phân cành cao, đường kính đạt tới 2-2,5m, ...
Giâm cành là một trong những phương pháp nhân giống vô tính, được sử dụng khá rộng ...
Cây ưa sáng, mọc chậm, sống lâu, khi nhỏ ưa bóng. Lúc nhỏ sinh trưởng nhanh, từ ...
Trám trắng ưa sáng, những năm đầu cần che bóng nhẹ, mọc rất nhanh. Nước ta nhiều ...
Cây gỗ trung bình, cao 18-20m, có thể trên 20m, đường kính ngang ngực 20-25cm. Thân cây ...
Cây có đường kính ngang ngực 50-60cm, cao tới 30m, thân thẳng, có bạnh vè; vỏ màu ...
Cây xoan là cây lấy gỗ cho thu hoạch nhanh, có thể thu hoạch sau 6 năm. ...
Lát hoa là một trong các loài cây gỗ lớn, cây có thể cao tới 25 – ...
Cây gỗ lớn, đường kính ngang ngực có thể đạt trên 1m, chiều cao 25-35m. Thân tròn, ...
Để phân biệt rỏ giữa gỗ cây sưa đỏ và cây sưa trắng đó là mùi thối ...
Cây cao 25-30cm, thân thẳng, thuôn đều, đường kính ngang ngực đạt 60-70cm, phân cành cao trên ...
Cây gỗ cao 20-22m, đường kính ngang ngực 30-40cm. Thân thẳng, khi non vỏ màu vàng nhạt, ...
Cây gỗ lớn, thân tròn thẳng, cao 30-40m, đường kính có thể đạt 150-200cm, có bạnh vè, ...
Cây sao đen còn gọi là koky (Campuchia), may khèn (Lào), Tên khoa học Hopea adorata Roxb, ...
Chổi xuể còn gọi là cây chổi sể, thanh hao.Tên khoa học Baeckea frutescens L.Thuộc họ sim ...
Cây gỗ lớn, cao 30-40m, đường kính ngang ngực 40-50cm, thân thẳng tròn đều. Vỏ màu xám ...
Là loài cây gỗ ngập mặn thường xanh, cây có thể cao tới 30 m, đường kính ...
Cây bàng còn gọi là quang lang, chambok barang parcang prang - Campuchia, badamier - Pháp.Tên khoa ...
Cây gỗ, cao 10-15m. Lá đơn nguyên, hình mũi mác, mặt trên xanh, mặt dưới màu nhạt ...
Đước vòi là cây thân gỗ cao 2-8m. Lá đơn hình bầu dục hơi dài, chóp có ...
Cây gỗ lớn, rụng lá, cao đến 25-30 m, đường kính có thể đạt 90cm hoặc hơn ...
Cây Long não hay còn gọi là cây dã hương, có tên khoa học là Cinnamomum ...
Cây gỗ lớn, thường xanh, cao 25-35m, đường kính ngang ngực đạt 80-100cm. Thân thẳng, tròn đều, ...
Cây trám, thuộc chi Trám ( Canarium ), ở Việt Nam phổ biến có 2 loài trám ...
Cây gỗ lớn, cao 37-45m, đường kính có khi tới 2-2,5m, thường xanh. Gốc có bạnh vè, ...
Đây là loài có biên độ sinh thái rộng, thích nghi được với nhiều vùng lập địa ...
Thân cây thường thẳng, trong điều kiện trồng với mật độ thấp khi đó không gian dinh ...
Mỡ là cây gỗ lớn thường xanh cao tới 25-30m, đường kính ngang ngực 30cm và có ...
Cây thường xanh được trồng làm cây bóng mát, cây cảnh quan ven đường, trồng rừng lấy ...
Cây gỗ lớn, cao tới 30m, đường kính có thể đạt 50cm. Vỏ ngoài màu nâu hay ...
Là cây ưa sáng, tốc độ sinh trưởng tương đối nhanh có thể trồng hỗn ...
Vạn trứng là cây gỗ lớn, có thể cao tới 30-35m, đường kính đạt tới 90-120cm, tán ...
Cây ưa sáng, sinh trưởng trung bình, tái sinh hạt tốt dưới tán rừng, tái sinh chồi ...
Cây gỗ thân thẳng, cao 20-30m, đường kính ngang ngực 60-100 cm, cành nhánh ít chủ yếu ...
Cây gỗ lớn, cao trên 30 m, đường kính có thể tới trên 200 cm. Thân tròn ...
Cây gỗ lớn cao 30-40m, thân hình trụ thẳng, đường kính 60-80cm. Tán nhỏ, tỉa cành tự ...
Thông caribê là loài lá kim, thường xanh, cây gỗ lớn, cao tới 30-45m, đường kính đạt ...
Cây gỗ cao 30-40 m, thân thẳng tròn, vỏ mầu nâu sẫm, nứt dọc sâu, sau bong ...
Cây gỗ lớn, có thân tròn, thẳng, cao từ 20-25m, nơi đất tốt có thể cao 30m, ...
Cây gỗ lớn, sống lâu năm, thân thẳng, cao 20-25m, đường kính trung bình 40-50cm ở tuổi ...
Tràm ta có thể chịu được ngập nước 6 tháng mùa mưa, nước ngập sâu 0,5-1,0m, thích ...
Cây gỗ lớn, cao 25-30 m và có thể hơn, đường kính ngang ngực 50-60 cm, có ...
Cây trưởng thành có thể đạt chiều cao tới 25-30m, đường kính thân đến 60cm, cũng có ...
Trám đen là cây gỗ lớn, cao 25-30m, đường kính 40-50cm. Thân tròn thẳng, gốc hơi có ...
Xà cừ lá nhỏ là cây gỗ lớn cao tới 40 m, đường kính trên 100 cm, ...
Cây xoan đào là loại cây gỗ lớn cao 20-25m, thân thẳng tròn,đường kính 40-50cm. Vỏ nhẵn ...
Bạch đàn lai có khả năng phân bố rộng rãi từ vùng khí hậu nhiệt đới đến ...
Cây gỗ trung bình cao tới 20m, đường kính 30-50cm hoặc hơn, thân thẳng. Vỏ ngoài màu ...
Keo lai mọc nhanh, cành lá phát triển mạnh, xanh quanh năm, sau khi trồng 1-2 năm ...
Cây sa mộc là loài cây gỗ lớn, có giá trị kinh tế cao, gỗ bền đẹp ...
Ở Việt Nam, cây Paulownia phân bố trong rừng tự nhiên ở một số tỉnh phía Bắc, ...
Kỹ thuật trồng rừng và các mô hình rừng trồng phòng hộ chắn gió, chắn cát ven biển
Gỗ sao đen rất được ưa chuộng làm vật liệu xây dựng, đóng thuyền, tầu hoặc có ...
Cây mây nguyên liệu ngày càng cạn kiệt, trong khi nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu ...
Cây dó bầu cao 30 – 40m, thân thẳng tán thưa. Vỏ màu xám nhiều xơ. Lá ...
Dựa vào cách tạo trầm tự nhiên của cây Gió Bầu như gió bão gẫy cành hoặc ...
Thân cây bạch đàn trắng cao đến 45 mét; thân phẳng với những dải màu từ trắng, ...
Dựa vào chỉ tiêu kinh tế để chọn giống, nên khi trồng bạch đàn cần chú ý ...
Khơi hố rộng hơn kích thước bầu, xé vỏ bầu, đặt cây thẳng đứng, vun đất nhỏ ...
Keo lá Tràm - Acacia auriculiformis hay các loại cây Keo là loại Cây gỗ cao tới ...
Rừng keo lai trồng đúng kĩ thuật thâm canh: chọn giống tạo cây con, trồng, chăm sóc ...
Keo lai là tên gọi của giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng (Acacia mangium) và ...
Cây đước (Đước đôi) có tên khoa học là (Rhizophora apiculata B.L). Ở Việt Nam, đước phân ...
Cây muồng đen có tên khoa học: Cassia siamea Lam, thuộc họ: Vang (Caesalpiniaceae), còn có tên ...
Cây sưa còn gọi là cây hương đàn, cây huê tên khoa học là Dalbergia tonkinensis Prain, ...
Tại Việt Nam, cây bạch đàn trắng được di thực đến và hiện có nhiều giống cây ...
Trám trắng là cây bản địa, đa mục đích, được nhân dân ta ưa chuộng. Là cây ...
Keo tai tượng là dạng cây gỗ lớn, chiều cao có thể đạt tới 30 m. Đường ...
Cây xoan đào có giá trị gấp nhiều lần các loại cây lâm nghiệp khác. Hiện nay ...
Cây Neem - Xoan chịu hạn sinh trưởng tốt trên các loại đất có thành phần cơ ...
Khoảng cách trồng trám 6 x 7 m hoặc 7 x 8 m, mật độ khoảng 200 ...
Theo kinh nghiệm của trồng và cấy ghép cây trám đen của bà con nông dân Hiệp ...
Cây Xoan - còn gọi là Xoan ta có tên khoa học là Melia azedarach L thuộc ...